Freelancer
herhangi bir ofis, kişi ya da kuruma doğrudan bağlı olmaksızın çalışan, dijital üretkenlik hususunda kendini geliştirmiş, insanlara çevrim içi olarak hizmetler sunabilen, bu işlemleri gerçekleştirirken hem çalışma saatlerini hem de çalışma ortamını özgür hissettiği sınırlar içerisinde gerçekleştiren kişilerdir.

Başlangıç için bilmeniz gereken altın kural üretmeniz gereken bir hizmet olduğunun farkına varabilmenizdir. Dünya üzerindeki farklı ülkelerde günlük 1 dolar gibi rakamlara bile ağır işlerde çalışan insanlar bulunabiliyor ise sizin güzel paralar kazanabilmek için güzel üretimler yapmanız gerekliliği kaçınılmazdır. Dolayısı ile freelancer olabilmek için 1. adım üretime hazırlık aşaması olarak temel alınır. Eğer sanal alemde üretebilecek herhangi bir hizmetiniz yok ise freelancer çalışmak size çok da uygun bir kategori olmayabilir.
Dilimize geçtiği manası ile bir serbest çalışan olabilmek için ilk kural üreteceğiniz hizmetin dijital olması, dünyanın herhangi bir ülkesine dakikalar içerisinde teslim edilebilmesi, satın almaya değer olmasıdır. Ek olarak kendi satın almayacağınız hizmetleri asla insanlara satamayacağınızın da farkına varmanız gerekliliği kaçınılmazdır.
Sanal alemde üretim konusunda karar verdikten sonra 2. aşama olan ” peki ne üreteceğim? ” sorusuna yeni bir başlık altında devam edelim.

Dünya üzerindeki tüm işletmelerin hızla internet mağazası açmaya yönlenmesi ve günden güne pazardaki rekabetin artması bu sektördeki iş kategorilerini her ne kadar arttırsa da müşterinin kalite arayışını da arttırarak “nitelikli freelancer” arayışına insanları yönlendirmektedir. Dolayısı ile sizin herhangi bir kategoride kendinizi geliştirmekten bir tık öteye giderek kendinizi “çok daha iyi” geliştirmelisiniz ve mutlaka çalışmalarınıza diğer projelerden daha farklı fikirler, katkılar, farklılıklar katmalısınız. İnsanların sizinle çalışmak için bir nedeni olmalı.

Freelancer İş Kategorileri

Grafik Tasarım
Dijital Pazarlama
İnternet Reklamcılığı
Metin – Çeviri
Ses – Müzik
Video – Animasyon
Yazılım
Teknoloji
vb. ana kategoriler altında yüzlerce alt kategori içerisinde freelancer iş kategorileri listelenir. Bu aşamada uzmanlaşmak istediğiniz kategori tespit edilmeli ve ilgili alanda çalışmalar yapılmalıdır. Bu çalışmalar hizmet satacak düzeye gelene kadar devam edilmeli ve mutlaka alanında kendini geliştirecek, en iyisi olacak düşüncesi ile hareket edilmelidir.

Freelancer olmak bir ek iş, ek gelir modeli ya da rahatlıkla yapılabilecek eylemler ile gelir elde etmek olarak algılanmamalıdır. Dijital dünyaya zaman ayırmayı, öğrenmeyi ve öğrendiklerini geliştirmeyi seven, bunlara ek olarak geliştirdiği hizmeti pazarlama düzeyine getirebilen insanlar freelancer olabilirler. Herhangi bir dijital yeteneği olmayan ya da bu tip yeteneklere yatkınlığı olmayanlar bu sektörde iş bulmakta oldukça zorluk çekeceklerdir.

 

Nasıl ki günlük işlerinizde patronunuza karşı çeşitli sorumluluklarınız var ise serbest çalışma modelinde de bu tip sorumluluklarınız vardır. İşlerin zamanında ve anlaşıldığı şekli ile teslim edilmesi bu sektördeki en önemli hususlardır. Bunlar dışında kalan çalışma yeri ve saatleri gibi hususlar freelancer tarafından belirlenir. Herhangi bir işinizdeki teslim zaman ve süresi gibi hususlar mutlaka sonraki işlerinizi etkileyecek ve dijital itibarınızın gelecekte olumlu ya da olumsuz yön çizmesine neden olacaktır. Bir freelancer’ın normal bir çalışandan çok daha fazla sorumluluğu vardır, olmalıdır.

Freelancer olmak bir tercihten ziyade yetenek ile de alakalıdır. Ancak insanın tercihlerini de yeteneklerinin doğrudan etkileyeceğini işin içine katarsak ortaya çıkan tabloda belki de çok fazla bir seçim alternatifimiz olmayabilir. Örneğin sizin “pazarlama” ile ilgili bir yeteneğiniz var yaşantınızda bu eylemle çalışıyor, hayatınızı sürdürüyor ve gelir elde ediyor iken: freelancer olarak video animasyon alanına yönelmek yerine “dijital pazarlamaya” yönlenmek hem işinizi kolaylaştıracak hem de kelime anlamı olarak “özgür çalışma” olan freelance dünyasının tadını çıkarmanızı sağlayacaktır.

Serbest çalışma modelinin en çok tercih edilme nedeni herhangi bir bağlılık söz konusu olmadan kendi sorumluluklarınız çerçevesinde çalışmak, evden ofisten ya da herhangi bir yerden çevrim içi olarak işlerinizi yönetmek freelance sektörü en popüler hale getiren unsurlardan bir tanesidir. Freelance çalışma modelinin avantajlarını maddeler halinde sıralayacak olursak;
Müşteri seçimi
Esnek çalışma saatleri
İş seçimi
Özgür fiyat belirleme politikası
Maksimum gelir imkanı
Özgür mola dilimleri
Özgür tatil dilimleri
Serbest kıyafet ile çalışma
Mekansal problem olmadan çalışma
vb. unsurlar freelancer çalışmanın avantajları arasınde yer almaktadır. Ancak bu sektör her zaman avantajlar ile dolu olmayabilir. Gelin bir de ters açıdan bu kategorinin dezavantajlarına bakalım.

Sürekli özgür çalışmadan bahsediyoruz, ancak özgürlük bile göreceli bir kavramdır ve sınırları mutlaka vardır. Freelancerlar içinde emin olun bazı sınırlar var, olmadığını düşünenler için dezavantaj olarak gelin bu problemleri listeleyelim.
Çalıştığınız kadar kazanabilirsiniz  Evet, çalışmazsanız, hasta olursanız, tatil yaparsanız kazanamazsınız.
İzinler, sosyal faaliyetler birer maddi kayıp olarak gözükür
Uzun süre işsiz ve parasız kalabilirsiniz.
Aynı müşterilere uzun süre ücretsiz destek vermek zorunda kalabilirsiniz.
Ödeme konusunda ciddi problemler yaşayabilirsiniz. (webly gibi freelancer merkezleri bu problemi yaşamamanız için var)
İşler her zaman istediğiniz gibi gitmeyebilir.
Teslimat gecikmelerinde bir firmaya tanınan ayrıcalıklardan yararlanamazsınız.
Firmalardan genellikle 1-0 geride ya da 1-0 önde olma durumunun karmaşasında kalırsınız.

Her alanda olduğu gibi dijital dünyanın iş sektöründe de basit, orta ve zor basamaklar vardır. Serbest çalışmanın en kolay ve hızlı adımı microsoft office ile çalışmaktır. Evet, tahmin ettiğiniz gibi makale yazarak, içerik üreterek, üretilmiş içeriklerin imla kurallarını denetleyerek, ya da herhangi bir maliyet sunum, hesaplama vb. ürünleri diğer office programlarıyla üretilebilen işler yapmaktır.
 

Her alanda olduğu gibi bu alanda da kazançların kategoriye göre az ya da çok olma hususu söz konusudur. Örneğin bir makale yazarı ile bir php developer’ın aynı rakamı kazanması beklenemez. Tabi iş yükü olarak da aynı efor ile çalışmaları beklenemez. Freelancerların kazanç miktarı aslında pazarlama alanına göre de değişkenlik gösterebilir. Siz herkesin bir şekilde wordpress kurabileceği bir pazar yerinde wordpress kurulum hizmeti satıyor iseniz 20 liraya bile bu işi yapamayabilirsiniz. Ancak bu alanla hiç bir ilgisi olmayan insanlara bu işlemleri 1.000 liradan dahi pazarlayabileceğiniz yerler mutlaka bulunmaktadır.
Ancak iş yükü ve kar marjı göz önünde bulundurularak en çok kazandıran freelancer kategorilerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.
Yazılım hizmetleri  Mobil Programlama [Popüler]Dijital Pazarlama Google Ads Danışmanlığı ve Uzmanlığı
Sosyal Reklamcılık yönetimi
Pr yönetimi [Geleceğin Meslek Dalları Arasında]Sosyal Medya Uzmanlığı Sosyal Medya Danışmanlığı
Sosyal Medya Yöneticiliği
İçerik Yöneticiliği
Grafik Tasarım İşleri
Video Animasyon İşleri
Gibi kategoriler popüler ve en çok kazandıran sektörler arasında yer almaktadır. Özellikle ilerleyen yıllarda içerik yönetimi ciddi anlamda değerlenecek ve şu an ki bulunduğu klasmana göre kat ve kat daha değerli bir meslek dalı haline gelecektir. Her geçen gün internet üzerindeki içeriğin yaygınlaşması ve kaliteli içeriğin daha zor erişilebilir olması bu kaçınılmaz gerçeği desteklemektedir.

Webly
Upwork
Toptal
Simply Hired
PeoplePerHour
Aquent
Crowded
The Creative Group
Fiverr
99Designs
Nexxt
Writer Access
TaskRabbit
Skyword
Designhill
Freelancer
Guru
Hireable
FlexJobs

Özellikle freelancer merkezleri ile alıcı ve satıcıları bir araya getiren online sistemler sayesinde hem iş bulmak hem de iş vermek daha kolay ve hızlı bir hale gelmiştir. Bu sistemlerin alıcılar ve satıcılar için bir diğer güzel yanı ise yapılan işlerin yorumlarının tek bir sayfada toplanması ve gelecekteki müşterilerin de çalışmadan önce bu yorumlara göre karar vermeleridir. Dolayısı ile her müşteri ve yorumu çok önemlidir. Başarıya giden yolda aşağıdaki maddelere dikkat ederek ilerlemeniz geleceğinizin daha profesyonel bir freelancer itibarına sahip olmasını doğrudan etkileyecektir.
Harika bir satış konusu açın bu çok önemlidir.
Yapacağınız tüm işlemleri açıkça belirtin.
Müşteriniz ile işe başlamadan önce görüşün ve mutlaka teyit alın.
Gerekirse mutlaka sözleşme yapın.
İş teslim sürenizi mutlaka bir kaç gün fazla gösterin.
İşi kesinlikle daha erken teslim edin.
Güvenli alışveriş sistemlerinde harici iletişim ve ödeme bilgisi paylaşmayın bu müşterinin güvenini kıracaktır.
Detaylı raporlama sunun.
Hoş bir şekilde vedalaşın, unutmayın tekrarlayan siparişler mutlaka olacaktır.
 

Türkiye Cumhuriyeti gelir vergisi kanununa göre bu hususlar açıkça belirtilmiştir. Herhangi bir karışıklık ya da karmaşa kesinlikle mevcut değildir. Bilmeniz gereken ana madde herkes kendi elde ettiği gelirden sorumludur. Örneğin webly gibi freelancer siteleri çalışanlardan elde ettiği komisyonlar için freelancer çalışanlara fatura keser. Dolayısı ile freelancer müşterisine kendi faturasını kesmek zorundadır. Ve yine kanunlara göre kimse kimse için fatura kesemez. Bu tip durumlarda evrakta sahtecilik suçu ile suçlanabilir ve cezalandırılabilirsiniz. Yasal problemler ile karşılaşmamak için iki çözüm ile vergi ve fatura problemlerinizi yine yasalar çerçevesinde halledebilirsiniz.
1- Serbest Meslek Makbuzu Kesin
Müşterilerinize serbest meslek makbuzu keserek çalışabilir ve çalışmadığınız zaman vergi ödemeden, sadece aldığınız ücretin vergisini ödeyerek, herhangi bir muhasebe, stopaj vb. masraflara girmeden resmi olarak müşterilerinizin gider göstermesi için serbest meslek makbuzu kesebilirsiniz ve ilerleyen zamanlarda hiç bir yasal problem yaşamazsınız. Bu hususu daha detaylı anlayabilmeniz için farklı bir yazımda detaylı olarak bu konuyu ele alacağım.
2- Gider Pusulası Düzenletin
Müşterilerinizden size yapılan ödemeler için gider pusulası düzenlemelerini isteyin. Gider pusulası ile müşteri ödediği rakamı devlete gider olarak gösterebilecektir. Tabi bu koşulun yıllık belirli miktarda sınırları vardır.
Siz yıllık 22.000 TL ve üzeri gelir elde ediyor iseniz ve bu gelir düzenli ise bu iki seçenek size uygun olmayacaktır. Bu rakam ve süreklilik bir arada ise freelancer artık düzenli gelir elde eden bir işletme olmuş demektir ve yasal prosedürleri işleyerek firmasını kurmalıdır.
Makalenin daha fazla kişi tarafından okunmasını sağlamak için aşağıda yer alan platformlarda paylaşabilirsiniz.